Omgevingskiemen komen vooral voor in mest, grond, water en strooisel. Deze infecties ontstaan vooral vanuit de plek waar de koe ligt. Op stal zijn dit het ligbed, de vloeren en gangpaden, vuile onderpoten en klauwen, maar ook vuile melkstellen kunnen een rol spelen. Natte, vieze plekken in de weide zijn ook berucht. Vaak is het al te zien aan de koe: de bevuiling met mest en ander zichtbaar vuil geeft een duidelijk beeld van de infectiedruk. Schone koeien zijn dus een voorwaarde. Maar ook schone koeien kunnen in bacteriologisch verontreinigd strooisel liggen. Bacteriën zijn niet zichtbaar en kunnen massaal aanwezig zijn in ‘schoon’ strooisel, waardoor ze zorgen voor een enorme infectiedruk.
Bij melkkoeien, maar ook bij droge koeien en drachtige vaarzen, is hygiëne van het ligbed van groot belang. Bij drachtige vaarzen is circa twee maanden voor het afkalven 60 procent van de slotgaten al ‘open’. Het is begrijpelijk dat hygiënisch huisvesten van vaarzen een rol speelt in het voorkomen van mastitis. Bij droge koeien is de situatie vergelijkbaar. Veel mastitisgevallen die optreden in het begin van de lactatie worden veroorzaakt door infecties met omgevingskiemen die al tijdens de droogstand ontstaan.
In de wachtruimte vóór het melken zijn de slotgaten al niet meer geheel gesloten. De natuurlijke bescherming van het tepelkanaal is dus deels weg. Opspattende mest, zeker als de mest wat dunner is, maakt de uiers en spenen vuiler en het risico op infecties groter.
Hygiëne
De hygiëne van de koe geeft een goede eerste indruk van de infectiedruk van kiemen uit de omgeving. Een visueel schone koe betekent een schone omgeving en dus waarschijnlijk al een lage infectiedruk vanuit de omgeving. Een vuile koe betekent in ieder geval een hogere infectiedruk. Hoe is de hygiëne op uw bedrijf? Met de hygiënescorekaart kunt u nagaan hoe schoon uw koeien zijn. Aan de hand van de uier, de dijen en de onderpoot van de koeien bepaalt u de score, die tussen 1 en 4 ligt. Scoor de dieren van dichtbij, bijvoorbeeld in de melkstal. De hygiënescorekaart geeft aan de hand van foto’s een goed beeld over hoe koeien gescoord kunnen worden. Belangrijk is om een flink aantal koeien (vijftig stuks) te scoren. En vergeet de droge koeien en de drachtige vaarzen niet. Lees meer over hygiëne
Strooisel
Het is heel belangrijk dat strooisel zo droog mogelijk is. Bacteriën vermeerderen zich bij voorkeur in vochtige en warme (broei)omstandigheden. Organisch materiaal, zoals zaagsel, stro en vaste fractiemest wordt door bacteriën ook als voedingsbron gebruikt, zeker als daar ook nog wat uitgelekte melk bij komt. De snelste bacterievermeerdering - in volgorde van snelheid - treedt op in vaste fractiemest, stro, hardhoutschilfers, wit zaagsel, papierpulp. Zachte houtsoorten (bijvoorbeeld den en spar) bevatten meer harsachtige stoffen, die de bacteriële vermeerdering enigszins remmen en daardoor geschikter zijn dan hardhout of eik. Lees meer over verschillende soorten strooisel
Lees meer over het onderhouden van strooisel
Terug naar infectiedruk
Terug naar uiergezondheid