Het behouden van een goede uiergezondheid kan in de zomermaanden een flinke uitdaging zijn. Vaak neemt het tankcelgetal toe en we zien meer klinische mastitis door omgevingskiemen. Wanneer je koeien hebt met klinische mastitis, dan kan dat frustrerend zijn. Het is pijnlijk voor de koe, je hebt verlies van melk, er zijn medicijn- en dierenartskosten, maar ook niet onbelangrijk: het kan je werkplezier beïnvloeden. Dierenarts Heleen Kellij-Klunder geeft drie tips om ook in de zomer de uiergezondheid onder controle te houden, zodat je ontspannen de zomermaanden in kan.

Bij hogere temperaturen én bij een hogere luchtvochtigheid neemt het aantal bacteriën in het strooisel in de boxen toe. Daarnaast kan bijvoorbeeld Streptococcus uberis worden aangetroffen in de bodem van de weide waar de koeien liggen en in de modder/mest op het kavelpad. Behalve de hogere infectiedruk in de zomer, staat de weerstand van de koeien soms onder druk door hittestress. Zo heb je maar zo een koe met uierontsteking! Door bij de start van de zomer al met de uiergezondheid aan de slag te gaan, kunnen grote problemen veelal worden voorkomen. Toch een zorg minder.

Tip 1: Krijg inzicht

Weet jij welke bacteriën de belangrijkste veroorzakers zijn van mastitis en hoog celgetal op jouw bedrijf? De aanpak van de verschillende bacteriën verschilt nogal. Natuurlijk kan ik allerlei preventieve maatregelen adviseren, maar hier gaat veel tijd en energie in zitten. En het is de vraag hoe effectief dit gaat zijn voor jouw bedrijf. Als je onderzoekt wat de huidige situatie is op jouw bedrijf, kun je hierop inspelen.

Met Mastitis Tankmelk zie je hoeveel omgevingsstreptokokken, coliformen en Staphylococcus aureus de tankmelk bevat, of er veel of weinig Streptococcus uberis of Streptococcus dysgalactiae wordt aangetoond en of de tankmelk ook Klebsiella of Streptococcus agalactiae bevat.

Met deze kennis kun jij vervolgens aan de slag met preventieve maatregelen. Denk bij veel omgevingsstreptokokken en veel Streptococcus uberis bijvoorbeeld aan de reinheid van de spenen bij aansluiten, aan de hygiëne van de ligboxen en zeker het strohok, maar vergeet ook niet om eventuele dragers van Streptococcus uberis op te sporen onder je hoog celgetal koeien. Ondanks dat S. uberis vooral een omgevingsbacterie is, kan hij wel degelijk via het melkstel worden overgedragen.

Een ander voorbeeld kan het aantonen van Klebsiella zijn. Hierbij is het belangrijk om het strooiselmanagement te optimaliseren. Zeker gescheiden mest kan veel Klebsiella bevatten, maar ook in zaagsel komen we soms hoge aantallen tegen. Daarnaast is het herstel van koeien vaak slecht, maar blijven ze hierdoor ook regelmatig een drager en zijn daarmee wederom besmettelijk voor de rest. Genoeg reden om voor de zomer de dragers alvast op te sporen om overdracht te voorkomen.

Bij Mastitis Tankmelk wordt je tankmelk 6x of 10x per jaar automatisch onderzocht. De uitslagen vind je in een overzichtelijk dashboard op VeeOnline. Een voordeel van de opvolging door het jaar heen is dat je gelijk kunt zien of de door jou ingezette preventieve maatregelen effect hebben gehad. Dat is bevorderlijk voor jouw werkplezier. Meer informatie lezen over Mastitis Tankmelk of gelijk aanmelden? Klik dan hier.

Tip 2: Optimaliseer de weerstand

Er zijn veel factoren die de weerstand van de koe kunnen beïnvloeden. In de zomer is hittestress daar zeker één van. De optimale omgevingstemperatuur voor koeien ligt tussen de -5°C en de 18°C. Het is daarom belangrijk goed te ventileren, het liefst in combinatie met ventilatoren, in voldoende drinkplekken met schoon drinkwater te voorzien en bij voorkeur twee keer per dag te voeren.

Behalve de warmte, kan een negatieve energiebalans bij de verse koeien een rol spelen. Hiervan ligt de bron veelal al in de droogstand. Daarnaast valt nog te denken aan mineralentekorten en/of mineralenoverschotten. Heb je het idee dat de weerstand verminderd is? De dierenarts kan jou adviseren waarin je het zou kunnen zoeken en het UGA-team (bereikbaar op werkdagen tussen 15.00 en 17.00 uur) denkt ook graag met je mee.

Tip 3: Zorg voor een lage infectiedruk

Met warm weer groeien omgevingskiemen in de ligboxen en het afkalfhok exponentieel. Veel aanwezige bacteriën betekent een vergrote kans op uierontsteking (mastitis). Daarom is het verstandig om de boxen vaker te vullen en ze een extra keer schoon te maken. Houdt de stalvloer zo schoon en droog mogelijk en vergeet ook het kavelpad niet! Strooi ook regelmatig het strohok voor de kalfkoeien in met nieuw stro. Het inzetten van kalk als additief in de boxen verhoogt de pH waardoor bacteriegroei wordt geremd, dit effect duurt echter maximaal 48 uur.