Veelgestelde vragen over Happy Bite

Speekselonderzoek is met name geschikt voor onderzoek op de aanwezigheid van bepaalde virussen en/of afweerstoffen in een groep varkens. Als er ziekteverschijnselen zijn kan met behulp van speekselonderzoek de oorzaak worden onderzocht.

De testen zijn aangepast voor het onderzoek op speeksel. Verder geldt dat een dier(categorie) niet door middel van speeksel-onderzoek “vrij” te verklaren is voor een bepaalde kiem. In die situaties is het nemen van grotere aantallen bloedmonsters meer geschikt. Wanneer er in speeksel géén virus en/of afweerstoffen worden aangetoond, betekent dit niet dat er helemaal géén virus en/of afweerstoffen aanwezig zijn in de koppel varkens. Hierin is speeksel-onderzoek overigens gelijk aan bloedonderzoek, ook dan kunnen positieve dieren gemist worden, doordat ze niet bemonsterd zijn.

Het Happy Bite-aanbod omvat negen testen die gevalideerd zijn voor het gebruik in speeksel:
• Influenza algemeen PCR
• Influenza subtype-specifieke PCR
• PRRSv PCR
• PRRSv sequentie-analyse
• App ELISA
• Influenza A ELISA
• Mycoplasma hyopneumoniae ELISA
• PRRS ELISA
• PCV2 IgG ELISA

Voor influenza is zowel de algemene Influenza PCR, als een differentiërende PCR beschikbaar die de 3 voorkomende typen bij varkens (H1N1, H1N2 en H3N2) kan typeren. Na een PRRSv-bepaling is het mogelijk om een PRRSv-sequentieanalyse te laten uitvoeren, om te bepalen of het een veld- of vaccinvirus betreft.

Voor de meest actuele tarieven kunt u contact opnemen met de diergezondheidsadministratie varken via 0900 - 1700 (optie 2).

GD verkoopt een speciaal touwpakket voor het nemen van speekselmonsters. Hierin zitten alle materialen die nodig zijn om een speekselmonster te nemen. Op het ‘inzendformulier monsters Happy Bite’ staat stap voor stap beschreven hoe u een speekselmonster moet nemen bij uw varkens. Klik hier voor het ‘inzendformulier monsters Happy Bite’

Het Happy Bite-monsternamepakket is via de GD webshop te bestellen, bestelcode VDGEB086. Voor het bestellen van een touwpakket heeft u een inlogaccount nodig. Bent u nog niet in het bezit van een inlogaccount, dan kunt u deze hier aanvragen.

Het verzamelen van speeksel bij gespeende biggen; nuttige tips.

• Splits het touw in 3 touwen! Gebruik dus alleen de dunne strengen.
• Touwen vlak voor de voerbeurt ophangen (indien van toepassing).
• Pak altijd de oudste gespeende biggen.
• Laat het touw minstens 20 minuten hangen.
• Maximaal 20 biggen per touw; dus in grotere groepen meer touwen ophangen.
• Rafel het touw uit aan de onderzijde.
• Laat het touw niet in het speeksel hangen bij het uitwringen, want dan zuigt het touw weer vloeistof op. Dus touw ongeveer halverwege de zak plaatsen voor het uitwringen.
• Touw goed uitwringen.

Het is belangrijk om volle buisjes speeksel te verzamelen.

Mocht de speekselopbrengst per touw minder zijn, dan kunt u het touw in drie strengen opsplitsen en één enkele streng per hok ophangen. Daarnaast is het mogelijk om na het uitwringen van het touw, het touw nogmaals op te hangen in hetzelfde hok.

Wanneer er twee of meerdere speekselmonsters zijn verzameld is het niet aan te raden dit speeksel te mengen (poolen). Het is dan namelijk niet duidelijk wat in welk hok is aangetoond en het kan er ook toe leiden dat de hoeveelheid antistoffen of virus in het  speeksel zodanig verdund wordt, dat  de test (onterecht) negatief wordt.  

Het speekselmonster dient gekoeld naar de GD te worden gestuurd. GD adviseert u het speekselmonster via uw dierenarts aan de GD terug te laten sturen. Veel dierenartspraktijken maken gebruik van de GD Ophaaldienst voor Monstermateriaal waarbij de monsters de volgende ochtend al vroeg bij de GD worden afgeleverd.

Wilt u de speekselmonsters toch zelf naar GD sturen, dan adviseert de GD om een Happy Bite-retourpakket te bestellen. Dit pakket bestaat uit: een kleine tempexdoos met deksel, een lekdichte zak, een koelelement, absorptiedoekjes en een retoursticker. Op deze manier kunt u het monster zelf gekoeld naar het GD laboratorium sturen.

Het retourpakket is via de GD webshop te bestellen, bestelcode VDGEB058. Voor het bestellen heeft u een inlogaccount nodig. Bent u nog niet in het bezit van een inlogaccount, dan kunt u deze hier aanvragen

Het nemen van speekselmonsters kan plaatsvinden bij hokken met gespeende biggen, hokken met vleesvarkens en hokken met opfokdieren. De toepassing ligt bij gespeende biggen van 9/10 weken of vleesvarkens van 12-16 of 22 weken.

In principe is het ook mogelijk om bij individueel gehuisveste dieren(zeugen,beren) speeksel te verzamelen maar soms moeten deze ‘getraind’ worden met een los touw of een touw wat eerst in (bijvoorbeeld) appelsap gedrenkt is.

GD adviseert om per hok maximaal 20 vlees-opfokvarkens of 2 tomen gespeende biggen per hok aan te houden. Indien meer varkens; per 25 varkens een extra touw ophangen.

Bij groepen van maximaal 20 varkens heeft 70 tot 80% van de dieren binnen 20 minuten contact met het touw. Bij grotere groepen is dit percentage lager.

1. Tijdens de acute fase (koorts, ooguitvloeiing, longproblemen):
   2 of 3 touwen onderzoeken met PCR, één touw per hok, in geselecteerde hokken met ziekteverschijnselen.
2. Eén tot twee weken na de acute fase:
   2 of 3 touwen met PCR óf ELISA, één touw per hok, in geselecteerde hokken waar ziekteverschijnselen zijn gezien.
3. Als de infectie langer geleden is opgetreden of de status onbekend is: 
   8 tot 10 touwen, één touw per hok, verdeeld over alle afdelingen met die leeftijdsgroep
4. Als speekselonderzoek niet leidt tot het vinden van antistoffen of virus, is het belangrijk om het onderzoek te herhalen, of over te gaan tot de uitvoering van bloedonderzoek. Het aantal bloedmonsters moet voldoende groot zijn om een laag aantal besmette varkens te kunnen vinden, bespreek dit met uw dierenarts. 

Het onderstaande GD advies kunt u met uw dierenarts bespreken, het is een richtlijn voor de inzet van de testen in verschillende leeftijdsgroepen, op basis van het voorkomen van antistoffen of virus in die leeftijdscategorie.

Op 9 weken leeftijd:

• De PRRS-PCR , PCV2-PCR en de Influenza PCR (alleen indien kliniek vanwege korte uitscheiding van Influenza-virus)
• De PRRS Elisa

 

Op 16 weken leeftijd:

• De PRRS-PCR , PCV2-PCR en de Influenza PCR (alleen indien er ziekteverschijnselen zijn, vanwege de kortdurende uitscheiding van Influenza-virus)
• De PRRS Elisa, PCV2 Elisa, M. Hyo-Elisa, App-Elisa en de Influenza Elisa

 

Op 22 weken leeftijd:

• De Influenza PCR (alleen indien er ziekteverschijnselen zijn, vanwege de kortdurende uitscheiding van Influenza-virus)
• De PRRS-Elisa, PCV2-Elisa, M. Hyo-Elisa, App-Elisa en de Influenza Elisa

GD adviseert om de touwen, indien mogelijk, op te hangen in de hokken/afdelingen waar veel klinische symptomen voorkomen. Hiermee verhoog je de kans dat de kiem die het probleem veroorzaakt ook aangetoond wordt. 

De genoemde testen zijn getest en gevalideerd voor gebruik in speeksel. Het is namelijk gebleken dat speeksel zich heel anders gedraagt in een laboratoriumtest dan bloed. Zou je zonder aanpassingen speeksel gebruiken in een bestaande laboratoriumtest voor bloed dan zijn de resultaten niet betrouwbaar. Daarom heeft de GD deze testen specifiek voor gebruik in speeksel geoptimaliseerd.