Noa is een vrouwelijke gecastreerde Europese Korthaar van 10 maanden oud. Noa werd aangeboden voor onderzoek bij de specialist vanwege een gebitsprobleem.
Casus geschreven door Dr. Frans Knaake en histopathologie door dr. Nadine Meertens
Preoperatieve foto van Noa met FIOT rechter maxilla. De 104 was al enkele weken geleden geëxtraheerd.
De permanente rechter bovenhoektand (104) was niet goed doorgekomen, de melkhoektand (504) was reeds verdwenen. Rond de 104 was een fluctuerende zwelling aanwezig en rode gezwollen gingiva. Er was een verdenking op een ontstoken wortelrest 504. Op de dentale foto was de 104 normaal gevormd en een klein deel kroon was slechts doorgekomen. Er was geen restant aanwezig van de 504.
Links: dorsoventrale dentale röntgenfoto rechter maxilla, rechts: laterale dentale röntgenfoto rechter maxilla.
In eerste instantie werd er gedacht aan een doorbraakstoornis van de 104. Er is een operculectomie uitgevoerd rond de 104. De verwachting was dat hiermee mogelijk de 104 alsnog zou kunnen doorkomen. Na ongeveer twee weken bleek de operculectomie helaas niet succesvol te zijn. De 104 is door de practicus chirurgisch succesvol verwijderd. Er is een biopsie genomen van het ontstoken gingivaweefsel en ingestuurd voor histopathologisch onderzoek.
Direct postoperatieve foto Noa.
Histopathologie
Het histopathologisch beeld van het proces (zie foto’s) wordt gekenmerkt door anastomoserende meerlagige trabekels goed gedifferentieerd odontogeen epitheel op een achtergrond van mesenchymaal celrijk stroma. Lokaal vormt de mesenchymale component ronde, celrijke velden omringd door een enigszins bekervormige structuur gevormd door de trabekels odontogeen epitheel. Dit beeld past bij de ’cap stage’ van de odontogenese, waarbij na interactie tussen mesenchym en epitheel, het epitheel gaat differentiëren naar ameloblasten en odontoblasten, en het mesenchym naar wat uiteindelijk de tandpulpa wordt (inductief fenomeen). Het histopathologisch beeld past bij een feline inductieve odontogene tumor.
Maxillaire tumor
FIOT werd voorheen een inductive fibroameloblastoma genoemd en komt voor bij jonge katten tussen de acht en tien maanden leeftijd. Het manifesteert zich als een weke delen massa met zwelling en roodheid en wordt voornamelijk gezien aan het rostrale deel van de maxilla. De tumor kan lokaal invasief zijn maar metastaseert niet.
Noa is doorverwezen naar Veterinair Specialistisch Centrum De Wagenrenk in Wageningen voor het verwijderen van de maxillaire tumor. Op de extractieplaats 104 was een rode verheven zwelling naar buccaal toe welke de mucogingivale lijn reeds passeerde (afbeelding 1). Op de gemaakte preoperatieve dentale röntgenfoto’s zijn er geen wortelresten zichtbaar van de 104 (afbeelding 2 en 3). Er is een wijde chirurgische extractie uitgevoerd waarbij het afwijkend, wat cysteus weefsel met voldoende marge is verwijderd. De tweede premolaar (106) is hierbij geëxtraheerd. De neusholte was niet bij het proces betrokken. De operatiewond is gespoeld en uitgecureteerd. De wond is spanningsloos met een mucogingivale flap gesloten met monofilament hechtmateriaal 5-0 (afbeelding 4).
De behandeling van een FIOT is dus een wijde chirurgische excisie die in de regel curatief is. Bestralingstherapie kan een optie zijn bij een recidive vanwege onvolledige verwijdering van de tumor.