Formaline is bij onzorgvuldig gebruik gevaarlijk en mogelijk kankerverwekkend. Waarom zou je het dan nog gebruiken in een doorloopbad? Dat dacht ook Jan Stemerdink uit Winterswijk. In de zoektocht naar een alternatief kwam hij uit bij de rugspuit, gevuld met een oplossing met een lage zuurgraad. Eenvoudig te gebruiken: “Terwijl ik de koeien behandel, dekt mijn vrouw de tafel en we zijn tegelijk klaar om te ontbijten.”
De boerderij telt zo’n zeventig stuks melkvee en Jan runt deze sinds 1994 samen met zijn vrouw Mia. Klauwgezondheid vinden ze belangrijk en Jan besteedt er dan ook veel aandacht aan. “Gezonde klauwen zijn de basis voor een gezonde koe. Ze lopen dan makkelijk, komen goed bij het voerhek. En gezonde koeien hebben een hoge productie, zitten goed in hun vel en zijn actief.”
Er bovenop zitten
Zo’n twaalf jaar geleden kende Jan klauwproblemen op het bedrijf, Mortellaro en vooral het wittelijndefect. De draai die de koeien moesten maken voor het melken was de boosdoener. Met de komst van de melkrobot zijn de looplijnen aangepast, zodat de koeien nu in een rechte lijn lopen. Door daarnaast veel aandacht aan klauwgezondheid te geven, zijn de problemen grotendeels opgelost.
Jan: “Heb je eenmaal Mortellaro in de stal, dan krijg je het er nooit honderd procent uit. Het is belangrijk om consequent te behandelen, juist omdat het ook zo besmettelijk is. Met de rugspuit behandel ik koeien ik om de veertien dagen.
Het hele koppel, inclusief jongvee dat binnen zes weken moeten afkalven. Ik gebruik per behandeling zo’n twee liter, een liter van de oplossing kost zeven euro.” De koeien zijn gewend om af en toe vast te staan. Handig, want zo kan hij de behandeling snel doen, terwijl zijn vee gewoon dooreet. “Ze merken er niets van, hoogstens dat het iets kietelt.” Dit in tegenstelling tot het voetbad, waar koeien vaak niet door willen lopen. Al had Jan dat bad altijd zo opgesteld, dat ze er wel door moesten lopen. Maar de dampen die eraf kwamen zijn niet gezond voor je, dat staat zelfs op de verpakking. Dus wilden we wat anders. Zorg wel voor een rugspuit die geschikt is voor zuur.”
Preventief bekappen
Twee keer per jaar wordt al het vee preventief bekapt, ook de pinken die binnen zes tot acht weken afkalven. “Je voorkomt problemen en kunt meteen zien hoe het met de klauwgezondheid staat”, legt Jan uit. Enkele jaren geleden nam hij ook deel aan de studiegroep Klauwgezondheid van GD. Met een tiental andere veehouders verdiepte hij zich in het onderwerp. “Het is belangrijk om ook te horen hoe anderen ermee omgaan. We hebben het over van alles gehad. Het belang van droge roosters, diepstrooiselboxen, voetbaden en weidegang. Dit alles in combinatie met klauwgezondheid.” Daarnaast zit Jan in andere studiegroepen om zijn kennis op peil te houden, bijvoorbeeld over mineralen en de kringloopwijzer en in de fokstudieclub.
Weidegang en stal
De koeien kiezen zelf of ze naar binnen of buiten gaan. De deuren van de stal staan open, zodat ze bij een te hoge temperatuur of luchtvochtigheid uit zichzelf naar binnen gaan. Dan weiden ze ’s nachts. De stal is goed geïsoleerd, zodat het er goed vertoeven is als de temperatuur buiten oploopt. Weidegang is goed voor sterke en gezonde klauwen. Jan: “Je ziet alleen wel dat je op moet letten als het modderig is. Dat wil wel eens gaan schuren tussen de klauwen. Maar in de weide droogt de klauw mooi op. In de stal moet je zorgen dat de roosters droog zijn en de vloer zo egaal mogelijk. Zie ik dat een koe kreupel loopt, niet naar het voerhek loopt of blijft liggen terwijl het tijd is om te melken? Dan weet ik dat er wat aan de hand is. Zonodig behandelen we de klauw door te bekappen of met groene pasta. Zo voorkom je grotere problemen. Want een probleemkoe wil je niet, niet voor jezelf en niet voor het dier. Daarom zetten wij echt in op preventie van problemen. Bij klauwen, maar eigenlijk bij alles rond de diergezondheid.”
Een schot in de roos, want het zit met de klauwgezondheid op het bedrijf wel goed. Dit blijkt ook uit de uitslagen van Klauwgezondheid Tankmelk. “Geen verdere actie nodig”, concluderen Jan en Mia tevreden. Ze hebben dit abonnement net afgesloten en doen ook onderzoeken naar onder meer Neospora, BVD en salmonella. “Het blijft levend vee waar je mee werkt, daar kunnen altijd onverwachte dingen mee gebeuren. Het is belangrijk om een vinger aan de pols te houden en te zien of en waar je nog kunt verbeteren.”