31-7-2020:
De Veekijker ontving in juni een vraag van een dierenartspraktijk over enkele zoogkoeien, op een bedrijf op hoge zandgronden, die voor het derde jaar op rij last hadden van ernstige kreupelheid door een probleem aan de voorzijde van de voorklauwen. De koeien zijn extreem kreupel en behandeling is lastig en kan niet zonder de hulp van een klauwverzorger worden gedaan.
De aandoening wordt in de internationale literatuur omschreven als ‘sand cracks’. Het is feitelijk een verticale scheur aan de voorzijde van de klauwen van de voorpoot met vaak een uitpuiling van de lederhuid (zie foto). ‘Sand cracks’ wordt typisch gezien aan de voorpoten van zware runderrassen op goed gedraineerde, vaak ingeklonken zandgronden. Vandaar ook de naam.
Een voorklauw van een zoogkoe met een ‘sand crack’. Deze pijnlijke aandoening komt speciaal bij zoogkoeien voor op harde zandgronden.
De Veekijker kon advies geven over dit probleem door kennis over kreupelheid bij zoogkoeien. De veehouder heeft op basis van deze informatie nog gekeken naar de erfelijkheid. Op dit bedrijf bleken alle koeien met deze aandoening niet dezelfde stier als (groot-)vader te hebben. Bij het bedrijf komt wekelijks een klauwverzorger om het probleem te herstellen. De behandeling bestaat uit het wegnemen van de druk en het sterk verdunnen van de randen aan weerszijde van de fissuur. Omdat het hoorn van die wanden vaak hard is, is dit niet eenvoudig.
Internationaal
Kennis vanuit andere landen wijst heel duidelijk op deels een erfelijke relatie bij deze koeien. In Nederland is daar niet uitgebreid naar gekeken. Op een groot zoogkoeienbedrijf in Zweden met 1.700 dieren werd het bij 1 tot 2 procent van de ernstig kreupele koeien deze aandoening gezien.
Op dit bedrijf was wel een duidelijke relatie met het voorkomen van ‘sand cracks’ en dezelfde stier als vader. Deze veehouder heeft hier via selectie, dat wil zeggen afvoeren of uitsluiten van de fokkerij en de afvoer van aanwezige nakomelingen voor de slacht, het probleem opgelost. Of het erfelijk was, wordt mogelijk nog onderzocht.
Canadese studies melden een positief effect van supplementatie biotine op bedrijven met vleesstieren en een hogere prevalentie. Dezelfde aandoening werd overigens ruim een jaar geleden ook vastgesteld bij een jonge giraffe in Artis en deze is na een behandeling volledig hersteld.