3-7-2020:
In een Amerikaans wetenschappelijk tijdschrift (PNAS) meldden Chinese wetenschappers deze week dat in China influenzastammen in varkens circuleren met pandemische eigenschappen. Waarschijnlijk vanwege de huidige pandemie van het SARS-Cov2 is dit nieuws breed opgepikt.
Wat is in China aangetroffen?
In het wetenschappelijke artikel staat dat het influenza-virusstammen betreft die aangetroffen zijn tijdens een studie van 2011 tot en met 2018, waarin ongeveer 30.000 monsters van slachtvarkens zijn onderzocht. Vanaf 2013 zijn in deze monsters steeds vaker virusstammen aangetroffen die volgens nader onderzoek bestonden uit een combinatie van genetisch materiaal van verschillende bekende stammen van varkens en mensen, waaronder het genetisch materiaal van het Mexicaanse griepvirus uit 2009. Volgens de Chinese wetenschappers is het een recombinant die zich succesvol in de varkenshouderij in China heeft kunnen verspreiden. Stammen die bij deze recombinantgroep horen, hebben ze Genotype 4 (G4) genoemd. Ook wordt in het artikel beschreven dat de G4-stammen in staat zijn om zowel mensen als varkens te infecteren.
Recombinatie van virusstammen niet nieuw
Influenza bij varkens wordt veroorzaakt door het varkensinfluenza-A-virus, ook bekend als Swine Influenza virus (SIV). Dit virus komt algemeen voor in de varkenshouderij en is een belangrijke veroorzaker van respiratoire ziekten. Van influenzavirussen is al jaren bekend dat ze kunnen recombineren. Wanneer een varken met twee verschillende virusstammen wordt besmet kan een nieuwe virusstam ontstaan, die noemen we een recombinant. De Chinese wetenschappers hebben de recombinant die in China is aangetroffen Genotype 4 (G4) genoemd.Uit het Chinese onderzoek blijkt bovendien dat 10 tot 20 procent van de medewerkers van de onderzochte bedrijven seropositief is voor het gevonden Genotype G4. Dit zou wijzen op overdracht van het virus van varken naar mens.
Biosecurity en onderzoek
Mensen die griepverschijnselen hebben en toch de varkens verzorgen, kunnen varkens infecteren met het influenzavirus dat ze bij zich dragen. Hierdoor kunnen in de varkens nieuwe recombinanten ontstaan. Om dit te voorkomen, geldt voor varkenshouders en medewerkers in Nederland al jaren het advies om bij griepverschijnselen niet de stal in te gaan. Het bericht van de Chinese wetenschappers bevestigt dat dit nog steeds een belangrijk advies is. Het Chinese onderzoek is geen reden voor paniek, maar het onderstreept wel het belang van een goede biosecurity.
De Chinese onderzoekers geven aan dat het belangrijk is om ontwikkelingen in influenzastammen goed te volgen. In Nederland hebben we een robuust monitoringssysteem waarin overheid, sectorpartijen, dierenartsen en veehouders nauw samen werken aan een goede varkensgezondheid. Een structurele monitoring van de verschillende influenzastammen en recombinanten die in ons land voorkomen is hierop een goede aanvulling, die ervoor kan zorgen dat we in Nederland niet voor verrassingen komen te staan.