11-2-2020:
“Biosecurity is de belangrijkste maatregel in de aanpak van Mycoplasma synoviae (M.s.). Vaccinatie is een hulpmiddel, binnen de voorwaarden van een goede biosecurity”, vertelt Anneke Feberwee, pluimveedierenarts bij GD, in een interview aan Pluimveeweb. Zij doet al jaren onderzoek naar M.s. en is expert op het gebied van deze ziekte. Ze legt uit dat het mogelijk is om M.s., net als Mycoplasma gallisepticum (M.g.), mede door een sectorale aanpak uit te bannen. “De biosecurity van Nederlandse pluimveebedrijven verbeterde de afgelopen decennia sterk, zodat aanpak van M.s. een kortere termijn vergt dan aanpak van M.g.”
M.s. komt veel voor bij pluimvee in Nederland, vooral bij vleeskuikenouderdieren en (opfok)leghennen. De kiem overleeft één à drie dagen in veermateriaal, stof en kleding, één tot twee weken in mest en zes tot achttien weken in eimateriaal. M.s. kan overgedragen worden via insleep, bijvoorbeeld via contacten zoals een ent- of vangploeg of een storingsmonteur. M.s. is overdraagbaar van moederdieren op nakomelingen. Het fokmateriaal in de leg- en vleessector is al jaren M.s.-vrij. Ook de opfok van legvermeerdering is de afgelopen jaren vrij van M.s. “Dit laat zien dat je door hygiënisch werken vrij kunt blijven. Dat kan ook in andere deelsectoren zoals de opfok van vleeskuikenouderdieren”, vertelt Feberwee aan Pluimveeweb. Ze geeft toe dat dit niet eenvoudig is. “De mindset in de hele keten moet hierop gericht zijn.”
Daarnaast benadrukt zij dat je met alleen enten de stam niet uitroeit. “Wel verklein je de kans op negatieve gevolgen van de ziekte en draagt het bij aan de vermindering van de overdracht van de bacterie van moederdieren op nakomelingen. Een M.s.-positief kuiken is nog steeds in staat andere dieren in de koppel te besmetten.” Vaccinatie is een mogelijkheid op M.s.-besmette meerleeftijdenbedrijven of op eenleeftijdbedrijven die ondanks goede biosecurity besmet blijven, om op langere termijn de M.s.-veldstam aan te pakken. “Je moet dan consequent vaccineren totdat geen veldstam meer gevonden wordt in de M.s.-geënte koppels."
Beginnen in de opfok
Het ministerie van LNV paste de verplichte M.s.-monitoring in december 2019 aan. De aanwezigheid van M.s. wordt nu in week 19, vlak voor het overplaatsen bij de opfokker, met een PCR-test onderzocht. Dit geeft meer garantie dat een ouderdier vrij uit de opfok komt dan voorheen toen bloedonderzoek maximaal 14 dagen voor transport verplicht was. Onderzoek van GD toont aan dat 60 procent van de besmettingen aan het einde van de opfok tot aan week 30 in de vermeerderingsstal plaatsvindt. Nu is het zaak om uit te zoeken wanneer de besmetting precies plaatsvindt, zodat de sector daarop kan inspelen. Feberwee adviseert om M.s. eerst in de opfok uit te roeien. “Als je de ziekte in de opfok uitroeit, ban je een bron van insleep uit. Die aanpak werkte voor M.g. ook goed.” Ze verwacht niet dat de opfok van vermeerderingsdieren binnen nu en twee jaar vrij is. Vijf jaar vindt zij een realistischer tijdspad. “Indien een bedrijf de insleeproute weet, moet het actie ondernemen”, stelt zij. Nu is dat nog allemaal vrijwillig.
Lees meer over Mycoplasma bij pluimvee