Vogelgriep

Sinds oktober 2021 is in Nederland regelmatig vogelgriep vastgesteld bij wilde vogels en bedrijven. Dit geldt ook voor andere Europese landen. Het gaat meestal om het type H5N1. Uiterst hygiënisch werken en direct en juist te handelen bij een verdenking is hierbij van groot belang. In dit dossier vind je de laatste informatie over vogelgriep in Nederland, hiervoor werkt GD nauw samen met AVINED, het ministerie van LNV, WBVR en de faculteit Diergeneeskunde. Ook bevat het dossier tips, handige links en kun je de webinars terugkijken die we samen met AVINED voor pluimveehouders, dierenartsen en andere erfbetreders hebben georganiseerd.
Nieuws over vogelgriep
Veterinaire updates
Laatste update: 25 juli 2023
(Bedrijf bezocht door NVWA-specialistenteam op 24 juli 2023)
Bedrijfs-/koppelgegevens
Het betreft een bedrijf met biologische leghennen, 48 weken leeftijd; koppelgrootte: 10.945 dieren. De dieren hadden sinds vrijgeven uitloop weer toegang tot de uitloop (2 weken).
Reden van bezoek
Een toename in uitval: op de dag voor het bezoek 15 dieren, op de ochtend van het bezoek 75-85 dieren. Productiedaling nog niet merkbaar. Voeropname: 124 gram op 23 juli, 119 gram op de dag van het bezoek. Sinds enkele dagen ook veel meer ontkleuring van de eieren, wat in eerste instantie werd toegekend aan het buiten lopen van de dieren (zonlicht).
Algemene indruk/koppelbeoordeling
Rechterdeel van de stal: dieren actief. Linkerdeel van de stal (gescheiden door gaas): her en der een zieke kip voorin en een enkele dode kip. Vooral zieke, treurende dieren links achterin de stal (0,5%). In dit deel naaste dode dieren tientallen trage dieren met beeld van malaise. Poten voelden warm aan.
Sectiegegevens
Sectie op twee dode dieren: necrotische haarden in de lever (zie foto), miltzwelling, één dier ook een peritonitis en ei aanwezig in oviduct (acute sterfte). Sectie op levende zieke dieren (3): beeld van peracute sterfte, voer in krop en maag en normale darmvulling. Eerste macroscopisch beeld niet afwijkend, waarbij misschien sprake kan zijn van een reactieve milt. Dieren in productie met een ei in eileider.
DDX: naast vogelgriep onder andere vlekziekte, Campylobacter en Histomonas (leverafwijking).
De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft besloten de ophok- en afschermplicht voor pluimvee per direct (6-7-2023) in te trekken voor bijna heel Nederland. De ophok- en afschermplicht blijft voorlopig wel nog van kracht in de Gelderse Vallei en de Limburgse Peel (de regio’s 7,10 en 19), vanwege de pluimveedichtheid in deze regio’s.
(Bedrijf bezocht door NVWA-specialistenteam op 25 januari 2023)
Bedrijfs-/koppelgegevens
Het betrof een bedrijf met vermeerderingseenden; ca. 7.900 eenden verspreid over 7 stallen.
Reden van bezoek
Productiedaling en daling voeropname.
Algemene indruk/koppelbeoordeling
De verschijnselen waren het meest uitgesproken in twee stallen. Eén stal (ca. 860 dieren) liet dieren zien die ietwat stiller waren dan valt te verwachten van gezonde dieren. Hierbij zijn geen dode of zieke dieren gezien. De andere stal (ca. 2.300 dieren) liet dieren zien die beduidend stiller waren. Hierbij werden ca. 10 dieren gezien die ziek waren. Geen uitval.
Sectiegegevens
Sectie op één recent dode eend (ca. 2 uur): dier in productie, geen duidelijke klinische afwijkingen gevonden.
(Bedrijf bezocht door NVWA-specialistenteam op 25 januari 2023)
Bedrijfs-/koppelgegevens
Het betrof een legbedrijf met drie stallen met wintergarten: totaal 57.000 dieren.
Reden van bezoek
Verhoogde uitval: normaal vier dode dieren per dag. In de ochtend van 25 januari 25 dieren dood. Bij bedrijfsbezoek, 1,5 uur na laatste
verwijdering van alle dode dieren, 50 dood.
Algemene indruk/koppelbeoordeling
Dode dieren over de hele stal heen verdeeld. Weinig zieke dieren (10). Geen afwijkingen van water- en voeropname en geen verandering
van eiproductie.
Sectiegegevens
Sectie op zes dieren: 1x E. coli-beeld, 1x lokale necrotiserende enteritis, overige vier dieren: in productie, stuwing van ovarium,leverzwelling, geringe miltzwelling, rest niet afwijkend (geen bloedingen).
(Bedrijf bezocht door NVWA-specialistenteam op 16 januari 2023)
Bedrijfs-/koppelgegevens
Het betrof een legbedrijf met twee stallen met circa 60.000 leghennen van 63 en 65 weken oud.
Reden van bezoek
Twee opeenvolgende dagen met verhoogde uitval in één stal. Op de dag van het specialistenteambezoek was de uitval zeer sterk opgelopen.
Algemene indruk/koppelbeoordeling
De verschijnselen waren het meest uitgesproken in één afdeling van de getroffen stal: met name in de voorste afdeling van de bovenste verdieping was het doodstil. In totaal liep de uitval op naar meer dan duizend. Zieke dieren waren er in verhouding tot het aantal dode dieren weinig. Zieke dieren waren lusteloos en zaten bol. Enkele dieren hiervan hadden tremoren en waterige uitvloeiing. Tijdens het bezoek zijn geen dikke koppen en geen luchtwegproblemen waargenomen.
Sectiegegevens
Bij sectie op vier recent dode dieren werd bij vier dieren beslag op de luchtzakken waargenomen met meer of minder waterige, gele ontstekingsvloeistof. De dieren hadden kleine milten en één dier had puntbloedingen in de kliermaag.
GD heeft veel deskundigheid op het gebied van aviaire influenza. Heeft u vragen over vogelgriep? Neem contact op met een van onze experts.
Op zoek naar meer informatie over vogelgriep? Hiernaast vind je de dierziekte-pagina en het veterinaire dossier van GD, tips voor een goede bedrijfshygiëne én de dossiers over vogelgriep van AVINED, het ministerie van LNV en WBVR.
Als mogelijk vogelgriep heerst op een bedrijf komt in korte tijd veel op een veehouder en zijn of haar gezin af. Open dan de tijdlijn "Verdenking vogelgriep: wat nu?". In dit fictieve voorbeeld geven we aan de hand van een tijdlijn inzicht in wat er gebeurt bij een verdenking van vogelgriep.
Webinar 'Vogelgriep in Nederland: update en biosecurity-tips'
14 september 2022
Kees de Jong (AVINED), Nancy Beerens (WBVR), Wim Pelgrim (LNV) en Willem Dekkers (GD) nemen jullie mee in de actuele situatie van vogelgriep in Nederland, de verwachtingen voor komende winter, het belang van bioveiligheid met praktische tips en de stand van zaken rondom vaccinatie. Dit webinar werd georganiseerd door GD en AVINED in samenwerking met Wageningen Bioveterinary Research en ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.