11-12-2025: 

Op 10 december gaf dierenarts Fiona Schoemaker-van Kaam een update over de salmonella-uitbraak bij legpluimvee. Dierenarts Willem Dekkers deelde tips om de bioveiligheid op het pluimveebedrijf te verbeteren punten. Hieronder een korte samenvatting. Je kunt het webinar hier terugkijken. 

Het aantal besmettingen met Salmonella Enteritidis (SE) bij leghennen neemt sinds 2023 fors toe. In 2024 had Nederland met 3,8 procent besmette koppels het hoogste percentage binnen de EU. Ook in 2025 blijft het aantal besmet verklaarde koppels stijgen (bron: NVWA). Besmettingen komen voor in alle regio’s en houderijsystemen. De meeste besmettingen komen voor bij scharrel- en vrije-uitloopbedrijven, die in 2025 grotendeels opgehokt waren. Meestal wordt een besmetting pas op oudere leeftijd ontdekt (>60 weken), al raken ook jongere koppels besmet. Vermoedelijke insleeproutes zijn: andere besmette stallen op hetzelfde bedrijf, ongedierte en verpakkingsmateriaal.

Ook het aantal humane patiënten met SE is sinds 2023 verhoogd, vooral door contact met of consumptie van besmet voedsel zoals rauwe of onvoldoende verhitte eieren. DNA-onderzoek laat zien dat verschillende SE-stammen circuleren, die soms uitbraakclusters veroorzaken.

Verlaag het risico op insleep met het 10-puntenplan

Bespreek deze 10 punten met je dierenarts om insleep en versleep te voorkomen:

1. Grenzen duidelijk stellen
2. Bedrijfsterrein en hygiënesluizen opruimen en schoonmaken
3. Geen landbouwvoertuigen of personenauto’s op het erf
4. Apart schoeisel voor bedrijfsterrein
5. Instapklompjes en consequent zijn met handhygiëne bij stalhygiënesluis
6. Controleer leeggoed en beschouw eierlokaal als ‘vuil’
7. Voorkom waterinslag
8. Ongediertebestrijding: ook kevers en mijten
9. Hygiënemaatregelen bij mestafdraaien
10. Kadaverton ontsmetten

Huidige maatregelen

Met onderstaande maatregelen probeert de sector het aantal besmettingen terug te dringen:

• Focus op hygiëne via onder andere het uitvoeringsbesluit van AVINED, hygiëneprotocol van ANEVEI, het bezoekersverbod en meer aandacht voor bioveiligheid.
• Verhoogde frequentie monstername om besmettingen eerder op te sporen.
• Vaccinatie: bescherming van koppels op latere leeftijd door optimalisatie vaccinatieprogramma’s.
• Brononderzoek: DNA-onderzoek naar onderlinge verwantschap en brononderzoek met vragenlijsten.

Aanvullend SE-brononderzoek

Lopend onderzoek door GD en AVINED richt zich op mogelijke bronnen en versleeproutes. Tot nu toe zijn geen eenduidige bronnen vastgesteld. Via ingevulde vragenlijsten, zowel van besmette als niet-besmette koppels en buitenstal monsters, kunnen we een beter beeld krijgen om het brononderzoek te ondersteunen.
Voor het brononderzoek zijn we op zoek naar SE-stammen uit aanvullende bronnen (zoals ongedierte, verpakkingsmateriaal, andere diersoorten, etc.). Dit onderzoek kan bij verschillende laboratoria worden uitgevoerd, de kosten zijn voor eigen rekening.

Wordt SE aangetoond, dan kun je het laboratorium vragen om het monster door te sturen naar GD met een apart inzendformulier. Dit inzendformulier kun je opvragen via dit contactformulier. Er zijn geen kosten aan het vervolgonderzoek (WGS) verbonden.

Meer weten? Bekijk het webinar ‘De deur op slot voor salmonella’ en ga naar de dossierpagina voor actuele informatie en praktische tips.

Webinar terugkijken