8-4-2024: 

In het voorjaar van 2022 werd het ‘enzootic nasal tumor virus’ (ENTV) aangetoond bij een dekram in een begrazingskudde. Op hetzelfde bedrijf werd in de zomer van 2023 weer ENTV vastgesteld, dit keer bij een ooi. Beperkingen in de diagnostiek bij het levende dier maken het vinden en bestrijden van deze aandoening uitdagend, terwijl het voorkomen van verdere verspreiding zeer wenselijk is.

In dit artikel van Tijdschrift voor Diergeneeskunde worden etiologie, historie, klinische symptomen, diagnostische (on)mogelijkheden en relevantie voor de schapensector toegelicht.

Bètaretrovirussen

‘Enzootic nasal tumor virus’-type 1 (ENTV-1) is het oorzakelijk agens achter een tumoreuze ontaarding van het zeefbeen bij schapen. De officiële naam voor dergelijke zeefbeentumoren is ‘ovine enzootic nasal adenocarcinoma’. ENTV-1 komt in alle continenten voor behalve in Australië en Nieuw-Zeeland. Beperkte informatie is beschikbaar over het voorkomen van ENTV-1 binnen Europa, maar er zijn verschillende casuïstieken beschreven in Duitsland, Frankrijk, Spanje en Slovenië. Het Verenigd Koninkrijk heeft tot dusver geen ENTV-1 bij schapen opgepikt, alhoewel jaagsiekte endemisch aanwezig is. Jaagsiekte is verwant aan ENTV. Beide virussen behoren tot de familie van de bètaretrovirussen. Beide virussen hebben een lange incubatietijd van twee tot vier jaar. Het virus dat jaagsiekte veroorzaakt, zorgt ook voor een tumoreuze ontaarding, maar dan die van vloeistofproducerende cellen in het longweefsel. Deze aandoening kwam sinds 1978 niet meer voor in Nederland, totdat in 2021 een geval werd geconstateerd bij een uit Schotland geïmporteerde ram. Na vaststellen van de diagnose hebben de betrokken schapenhouders maatregelen genomen om verspreiding van de infectie te voorkomen. Uit de monitoring Diergezondheid Kleine Herkauwers zijn tot op heden geen signalen van nieuwe gevallen van jaagsiekte in Nederland voortgekomen.

Lees het volledige artikel in Tijdschrift voor Diergeneeskunde