FIT, de voedingsaanpak van GD, biedt een groot aantal klinisch chemische laboratoriumonderzoeken aan die zinvol kunnen zijn wanneer er sprake is van mogelijk voedingsgerelateerde rundergezondheidsproblemen op koppelniveau. Op de
Kaart koppelproblemen Rundvee vindt u per klacht de meest relevante klinisch chemische onderzoeken. De kaart kunt u als hulpmiddel gebruiken om te bepalen welk klinisch chemisch onderzoek zinvol is.
Houd er altijd rekening mee dat bij klachten, infectieuze oorzaken, zoals bijvoorbeeld BVD, IBR, salmonella een rol kunnen spelen. De tarieven van de verschillende pakketten vindt u
hier.
De Droogstandscheck
Veel problemen bij de verse koeien zijn terug te voeren op de periode voor het afkalven. Uit onderzoek van GD is gebleken dat koeien die na afkalven ziek worden, vaak voor afkalven al afwijkingen in een aantal bloedwaardes laten zien. De Droogstandscheck (artikel nr. 11682) is een test die vóór het afkalven aangeeft of de koppel droge koeien een verhoogd risico heeft op gezondheidsproblemen ná het afkalven. Het bloed (serum) wordt onderzocht op haptoglobine, NEFA, BHBZ, magnesium en ureum.
Het advies is om bij vier tot tien droogstaande koeien in de periode van 21 tot 2 dagen voor het afkalven bloed te tappen. U ontvang naast de uitslag ook een rapportage met een advies op koppelniveau.
Aanleiding voor dit onderzoek kan klachtgerelateerd zijn (te veel koeien die aan de nageboorte blijven staan, baarmoederontsteking en slecht opstarten na afkalven), maar de Droogstandscheck kan ook ingezet worden om te controleren of het droogstandsmanagement en -rantsoen optimaal zijn, als een veehouder zijn technische resultaten wil verbeteren of wil nagaan of een wijziging in het droogstandsmanagement of -rantsoen effect heeft.
Hoe ziet de uitslag van de Droogstandscheck eruit?
U ontvangt eerst een standaarduitslag laboratoriumonderzoek van GD met per bepaling de bepaalde waarden per individueel dier. Op de standaarduitslag staan geen referentiewaardes vermeld. Aanvullend krijgt u binnen enkele dagen een overzichtelijke koppeluitslag per post. In deze koppeluitslag wordt voor de verschillende categorieën het percentage koeien met een afwijkende uitslag weergegeven en krijgt u per categorie een advies. Daarnaast worden op de achterzijde van koppeluitslag van de Droogstandscheck ook de individuele resultaten per koe weergegeven in een overzichtelijke tabel met de streefwaardes specifiek vastgesteld voor droogstaande koeien.
Pakket Spoorelementen
Het Pakket Spoorelementen uitgebreid Rund (artikel nr. 12090) geeft via bloedonderzoek inzicht in de actuele opname (afgelopen 7 dagen) van de belangrijkste spoorelementen bij rundvee. Het bloed (heparine) wordt onderzocht op jodium, selenium, zink en koper. Om inzicht te krijgen op koppelniveau is het advies een steekproef van 4 tot 6 dieren uit dezelfde groep te nemen. Aanleiding voor dit onderzoek kan klachtgerelateerd zijn of gericht onderzoek na aanleiding van een afwijkende tankmelkuitslag (de Mineralencheck). Mogelijke klachten bij een verkeerde mineralenvoorziening, (langdurig) mineralentekort of -overmaat, kunnen zijn: een tegenvallende groei en ontwikkeling, verminderde vruchtbaarheid, veel klauwproblemen, meer mastitis vlak na afkalven, veel doodgeboren of slappe kalveren, veel mastitis en te veel koeien die aan de nageboorte blijven staan.
Lees meer over Pakket Spoorelementen
Toelichting op de Uitslag Pakket Spoorelementen
Wilt u weten of de voorraad selenium van een specifieke groep dieren voldoende is? Vraag dan naast Pakket Spoorelementen (jodium, selenium, zink en koper) óók het onderzoek op GSH-Px aan.
GSH-Px (voorraad selenium)
Het bloedonderzoek op GSH-Px (artikel nr. 10241, heparine) geeft inzicht in de voorraad selenium; het meet wat een rund aan selenium heeft ingebouwd in het lichaam. Het inbouwen van het spoorelement selenium in het dier in de vorm van GSH-Px duurt 4 tot 8 weken. Mogelijke klachten bij een verkeerde seleniumvoorraad (langdurig mineralentekort of -overmaat) vindt u
hier. Om inzicht te krijgen op koppelniveau is het advies een steekproef van 4 tot 6 dieren uit dezelfde groep te nemen.
Pakket Vitaminen
Het Pakket Vitaminen geeft via bloedonderzoek inzicht in de actuele opname (afgelopen 7 dagen) van twee belangrijke vitaminen bij rundvee. Het bloed (heparine of serum) wordt onderzocht op vitamine E en betacaroteen. Om inzicht te krijgen op koppelniveau is het advies een steekproef van 4 tot 6 dieren uit dezelfde groep te nemen. Mogelijke klachten bij een verkeerde vitaminevoorziening (vitaminetekort of -overmaat) kunnen zijn: trage groei, verstoorde botgroei, ruige vacht, slecht tochtig of drachtig worden, veel doodgeboren kalveren bij vaarzen, veel mastitis vlak na afkalven, acute baarmoederontsteking, aan de nageboorte blijven staan en veel mastitis.
Bloedmonsters voor het Pakket Vitaminen kunt u zowel individueel als gepoold laten onderzoeken. Individueel via serum (artikelnummer 11488) of heparine (artikelnummer 11489). Gepoold via serum (artikelnummer 11490) of heparine (artikelnummer 11491). Bij gepoold onderzoek is het advies monsters te nemen van 4 - 6 dieren.
Toelichting op de Uitslag Pakket Vitaminen
Verse Koeiencheck
De Verse Koeiencheck is een pakket klinisch-chemische bepalingen in serum voor verse koeien in de eerste weken na het afkalven. Met dit pakket wordt in één serummonster de concentratie NEFA, BHBZ, ureum, calcium, magnesium, fosfor en CPK bepaald. Hiermee wordt inzicht verkregen in:
- de negatieve energiebalans (NEFA)
- het optreden van ketose (BHBZ)
- de eiwitvoorziening (ureum)
- de mineralenhuishouding (calcium, magnesium en fosfor)
- het optreden van spierschade (CPK)
Met de Verse Koeiencheck krijgt u met één pakket een beeld van de metabole status van verse koeien. De Verse Koeiencheck kan worden gecombineerd met de Droogstandscheck om een volledig beeld te krijgen van de status van de koeien in de transitieperiode.
Pakket Leverfunctie
Spelen er klachten zoals slecht opstarten van de melkproductie bij vaarzen en/of koeien? Bij dergelijke klachten is er een kans dat de lever niet optimaal functioneert. Of zijn er andere aanwijzingen voor een verminderde leverfunctie? Dan geeft het Pakket Leverfunctie (artikel nummer 11506) inzicht in de leverfunctie en eventuele schade. Tevens kan een indruk worden gekregen van de soort schade (leververvetting, toxische stoffen). Het bloed (serum) wordt onderzocht op Albumine, AST, bilirubine totaal, CPK, gGT, GLDH, haptoglobine, NEFA, totaal eiwit, ureum en de hemolyse index. Het advies is om een steekproef van 5 dieren te nemen, zodat u een representatief beeld van de koppel krijgt. Kies altijd runderen uit dezelfde diergroep.
(eventueel: ALT)
Koppelonderzoek specifiek voor jongvee
Biestopnamecheck
Een goede biestvoorziening is essentieel voor een goede start van pasgeboren kalveren. Met de biest worden beschermende afweerstoffen (IgG) opgenomen die belangrijk zijn voor de afweer tegen ziekteverwekkers in de periode dat het eigen immuunsysteem van het jonge dier nog in ontwikkeling is. Omdat de darmen van het pasgeboren dier slechts korte tijd (ongeveer 24 uur) doorlaatbaar zijn voor IgG, is het belangrijk dat de dieren kort na de geboorte tijdig en voldoende biest binnenkrijgen van goede kwaliteit.
De Biestopnamecheck (artikelnummer 11518) is een test die inzicht geeft in hoeveel IgG een kalf heeft opgenomen uit de biest. Om inzicht te krijgen hoe de koppel kalveren ervoor staat adviseert GD een steekproef te nemen van vijf kalveren in de leeftijd van 2 tot 7 dagen. De uitslag vertelt of een jong dier voldoende of juist te weinig IgG heeft opgenomen via de biest. Meer informatie over de Biestopnamecheck voor rundvee vindt u op
www.gddiergezondheid.nl/FIT.
Individueel rund
Pakket Grote Screening en Ontsteking Herkauwers
Het Pakket Algemene Screening (artikel 120075) is een breed pakket met klinisch-chemische bepalingen in serum om meer inzicht te krijgen in de gezondheid van de koeien op het bedrijf. Bij dit pakket wordt in één serummonster een groot aantal bepalingen uitgevoerd, waarmee inzicht kan worden verkregen in o.a.:
- het optreden van een ontstekingsrespons (haptoglobine)
- de leverfunctie (AST, gGT, GLDH, totaal bilirubine)
- de eiwitvoorziening (ureum)
- de negatieve energiebalans en het optreden van ketose (resp. NEFA en BHBZ)
- de mineralenhuishouding (calcium, magnesium en fosfaat)
Daarnaast wordt het serummonster ook onderzocht op totaal eiwit, albumine, CPK, ALP en creatinine. Met het Pakket Algemene Screening krijgt u met één pakket een beeld van de gezondheidsstatus van koeien. Het Pakket Algemene Screening kan worden gecombineerd met het Pakket Spoorelementen of het Pakket Vitaminen om desgewenst ook een indruk te krijgen van de spoorelementen- en vitaminenvoorziening bij de dieren.
Terug naar klinische chemie