3-11-2023:
De vruchtbaarheid van melkkoeien wordt door veel factoren beïnvloed, denk hierbij aan mineralen en vitaminen. Maar ook een optimale voorziening van energie en eiwit is van belang. Niet alleen tijdens de eerste maanden na afkalven, ook tijdens de droogstandsperiode.
Wat is de invloed van de droogstand op de vruchtbaarheid in de lactatie?
Dat heeft vooral te maken met de negatieve energiebalans. Als de droogstand goed verloopt, met een optimale hoeveelheid energie, eiwit, vitaminen en mineralen, dan is de negatieve energiebalans kleiner. Bij een negatieve energiebalans komen door afbraak van eigen vetweefsel NEFA vrij. Dit zijn non esterified fatty acids, oftewel vrije vetzuren. Deze hebben een negatieve invloed op de eicelkwaliteit. Hierbij kan het langer duren voordat koeien na afkalven weer tochtig worden. Ook kunnen ze een verminderde tochtexpressie hebben. Door dit laatste zijn zowel de tocht als het juiste inseminatiemoment lastiger vast te stellen.
Een negatieve energiebalans kan soms ook al in de droogstand ontstaan. Koeien met een negatieve energiebalans vóór afkalven hebben meer kans op het ontwikkelen van allerlei problemen rond en meteen na afkalven, zoals het ontstaan van acute baarmoederontstekingen. Een groot deel van de dieren krijgt vervolgens een chronische baarmoederontsteking. Dit kan uitwendig te zien zijn (witvuilers), maar dat is niet altijd het geval.
Hoe kan ik dit controleren?
Kijk allereerst naar het verloop van de conditiescore. Het streven is maximaal 0,5 punt conditieverlies na afkalven. Wordt er geen regelmatige conditiescore uitgevoerd, dan kun je de gemiddelde conditiescore van de droogstandsgroep en de groep verse koeien vergelijken.
Een tweede indicatie van de energiebalans is het eiwitgehalte op de mpr tijdens de eerste 60 dagen van de lactatie. Zijn er teveel dieren met een gehalte kleiner dan 3 procent? Dat is mogelijk een aanwijzing voor een te negatieve energiebalans.
Afwijkingen in de energie- en eiwitbalans zijn bij droge koeien via bloedonderzoek op te sporen. Dit kan met behulp van de Droogstandscheck, een bloedonderzoek bij 4 tot 10 koeien tussen 21 en 2 dagen vóór de verwachte afkalfdatum.
Hoe voorkom je dat de energiebalans bij melkkoeien te negatief wordt?
Daarmee begin je eigenlijk al in het laatste deel van de vorige lactatie. Zorg ervoor dat de dieren met de juiste conditie de droogstand ingaan. Verstrek tijdens de droogstand dagelijks voldoende van een vers en smakelijk basisrantsoen met een energiegehalte van circa 800-825 VEM per kilo droge stof en een ruw eiwitgehalte van circa 13-14 procent. Het restvoer van de melkgevende groep is voor droge koeien niet geschikt. Met de Droogstandscheck kun je in bloed controleren of het huidige rantsoen voldoende is. Tot slot: voorkom overbezetting, zowel wat betreft ligplaatsen als vreetplekken.
Meer informatie over de Droogstandscheck