14-12-2020:  De verbeterde Mycoplasma bovis antistoffen-ELISA in serum is nu beschikbaar. In een validatieonderzoek van bloedmonsters van rundvee, verdeeld over 120 bedrijven met en zonder een M. bovis-infectie, bleek dat de verbeterde test zeer specifiek is en aanmerkelijk gevoeliger. 

Deze antistoffen-ELISA is een eenvoudige en relatief goedkope screening om te zien of een dier een M. bovis-infectie heeft (gehad) en kan ook worden ingezet als koppelscreening. De testuitslag geeft weer of er geen, weinig of veel antistoffen tegen M. bovis zijn aangetoond. Antistoffen zijn vanaf één tot twee weken na infectie aantoonbaar. Het artikelnummer (10344), de doorlooptijd en het tarief van de antistoffen-ELISA op M. bovis in serum blijven ongewijzigd.

Wat zegt de uitslag?

Bij de uitslag ‘Geen antistoffen aangetoond’ zijn er geen aanwijzingen voor een M. bovis-infectie. De uitslag ‘Weinig antistoffen aangetoond’ kan duiden op een zeer recente infectie (waarbij de hoeveelheid antistoffen nog aan het stijgen is) of een oudere of minder zware infectie. Bij typische mycoplasmaverschijnselen is het raadzaam om het betreffende dier te laten onderzoeken op aanwezigheid van de bacterie. Om na te gaan of de infectie zich over het bedrijf heeft verspreid is het advies om een koppelscreening op antistoffen uit te voeren. Bij dieren met klinische M. bovis-infecties worden over het algemeen veel antistoffen aangetoond.

Koppelscreening Als het onderzoek een koppelscreening was en als er bij  meerdere dieren veel antistoffen zijn aangetoond, dan kan er sprake zijn van een klinische uitbraak. Houd er bij eenmalige serologie bij jonge kalveren rekening mee dat het om maternale antistoffen kan gaan. Gepaarde serologie is ook een goed hulpmiddel om de diagnose te bevestigen. Om insleep van mycoplasma te minimaliseren adviseert GD om bij aankoop altijd vooraf de dieren te controleren op M. bovis-antistoffen. Een positieve uitslag van de antistoffen-ELISA hoeft niet te betekenen dat het desbetreffende dier de mycoplasma-bacterie uitscheidt. De ELISA is dus niet voor het identificeren van mycoplasma-uitscheiders. Daarvoor zijn andere testen beschikbaar, waarbij het uit te voeren onderzoek afhangt van het ziektebeeld.

Bacterie opsporen: BO of PCR

Met bacteriologisch onderzoek op (tank)melk, longspoeling, gewrichtsvloeistof of andere materialen kan mycoplasma worden aangetoond en kan indien gewenst een antibiogram worden ingezet. Dit is met name bij mycoplasma-luchtwegproblemen bij jongvee van belang om een gerichte antibiotica behandeling in te kunnen zetten. 

Met de PCR kan DNA van M. bovis worden aangetoond in melk, gewrichtsvloeistof, oogvocht of sperma. De PCR heeft een snellere doorlooptijd (3 dagen) dan de kweek (10 dagen), dat in de aanpak van bijvoorbeeld een mycoplasma-mastitisuitbraak efficiënter kan zijn voor een snelle identificatie en isolatie van uitscheiders. Bedenk wel dat dieren met tussenpozen kunnen uitscheiden! 

Kijk voor de volledige uitleg over de aanpak en preventie van mycoplasma en de verschillende onderzoeksmethodes op www.gddiergezondheid.nl/mycoplasma