15-7-2020:  Terwijl in veel magen van varkens sprake is van parakeratose met daarbij geregeld laesies van het slijmvlies zijn echte maagzweren, al dan niet gepaard met een maagbloeding, vrij zeldzaam. De pathologen van GD stellen de diagnose bij twee tot drie procent van de ingezonden varkens. Als dan blijkt dat in een bepaald postcodegebied binnen korte tijd van twee verschillende varkensbedrijven bij vijf vleesvarkens is vastgesteld dat ze zijn verbloed door een maagzweer, dan is dat opvallend. 

De gegevens van de afdeling pathologie over uitgevoerde secties worden mede gebruikt in het kader van de monitoring van de varkensgezondheid. Daarbij wordt maandelijks geanalyseerd of uit bepaalde postcodegebieden opvallend veel dieren worden ingezonden voor pathologisch onderzoek. Als dat het geval is, kijken de Veekijkerdierenartsen bovendien of in dergelijke clusters specifieke diagnoses opvallend vaak zijn gesteld. In juni van dit jaar viel op dat binnen een week tijd van twee varkensbedrijven binnen een straal van tien kilometer in totaal vijf vleesvarkens waren ingestuurd die allemaal een ernstig maagulcus hadden met verbloeding tot gevolg. De twee bedrijven waren klanten van verschillende dierenartsenpraktijken. Nadere beschouwing van de twee inzendingen leerde dat in het ene geval klinische klachten als ernstige bleekheid, rode ontlasting en algeheel slechte gezondheid waren vermeld  en in het andere geval juist luchtwegproblemen. Weinig overeenkomsten, dus geen reden om aan te nemen dat hier sprake was van een gemeenschappelijke risicofactor.
 

Ontstaan maagzweren 

Het ontstaan van maagzweren bij varkens is geassocieerd met de (overmatige) inwerking van maagzuur op de maagwand (‘geen zuur, geen zweer’). Dat kan het gevolg zijn van slechte voeropname door een onderliggend ziektekundig probleem (bijvoorbeeld ernstige longklachten), maar ook van de voederfrequentie of van het type voer. Als voer snel de maag passeert, krijgt het  maagzuur meer gelegenheid om in te werken op de maagwand. Eigenschappen als maalfijnheid en gehalte aan ruw vezel spelen mede een rol.

Alert op signalen

Het monitoren van de varkensgezondheid betekent dat we alert zijn op uiteenlopende signalen. In het hier beschreven geval lijkt het erop dat het opvallende cluster van pathologische diagnoses toch op toeval berustte.