Listeria

Listeria is een gram-positieve staafvormige bacterie die normaal voorkomt in de bodem en daardoor in het darmkanaal van gezonde dieren. De ziekte ( Listeriose) kan optreden als de bacterie in grotere hoeveelheden het lichaam kan binnendringen zonder dat er een adequate afweerreactie optreedt.

Risicofactoren Listeria

Listeria is duidelijk gecorreleerd met slecht geconserveerd kuilvoer waarin veel grond voorkomt (hoog ruw as). Het is ook wel eens aangetoond in bierbostel. Listeriose is een zoönose.

Symptomen Listeria

Bij het rund kan de bacterie tot hersenvliesontsteking, gewrichtsontsteking, oogontsteking en verwerpen leiden. De bacterie kan een (subklinische) uierontsteking veroorzaken, waardoor de kiem in de melk kan voorkomen.

Als de infectie bij het rund leidt tot abortus, betreft dit meestal een sporadische abortus. Soms kan Listeria ook abortusstormen veroorzaken. Verwerpen door Listeria wordt vooral in het laatste trimester van de dracht gezien. Bij pathologie wordt vaak autolyse (verrotting) van de vrucht en een ontstoken nageboorte aangetroffen.

Symptomen Listeria bij de mens

Verschijnselen van Listeriose bij de mens kunnen variëren van vrijwel symptoomloos of milde griepverschijnselen, tot hersenvliesontsteking of sepsis (bloedvergiftiging). Bij zwangere vrouwen kan de infectie, zelfs als de moeder zelf niet ziek wordt, leiden tot sterfte van het ongeboren kind, vroeggeboorte of ziekte van de vrucht. Zwangere vrouwen hebben 20x zoveel kans om ziek te worden van de infectie als andere volwassenen. Het is dus belangrijk dat zwangere vrouwen zeker niet helpen bij het verlossen van een verwerper.

Preventieve maatregelen Listeria

Zorg ter preventie van veel grond in de kuil (een hoog ruw as), voor goede mollenbestrijding in alle weilanden en goede afstelling van de maaiapparatuur. Zorg voor een goede conservering van het ruwvoer door al of niet toevoegmiddelen te gebruiken bij het inkuilen (overleg dit met de voeradviseur), de kuil goed te laten aanrijden en de kuil bij voorkeur op te slaan in een goede sleufsilo met zand erop. Ook bij het uitkuilmanagement is het van belang om netjes te werken, voldoende voersnelheid te hebben en op stal is het belangrijk om de voergoot dagelijks leeg te vegen.
Plan van

Bacillus licheniformis

Bacillus licheniformis is een beweeglijke, facultatief anaërobe, gram-positieve (endo)sporenvormende, staafvormige bacterie, die regelmatig in grond wordt aangetroffen.

Verspreiding van de bacterie

Bacillus komt overal in de omgeving voor. De kiem valt dus niet uit te roeien, maar het is wel belangrijk om de omstandigheden te voorkomen die kunnen leiden tot overmatige groei. Bacillus licheniformis heeft een duidelijke relatie met slecht geconserveerd ruwvoer en wordt voornamelijk aangetroffen in beschimmeld voer en in strooisel. Verwerpen door Bacillus treedt meestal op binnen 3-4 weken na opname van slechte kuil. Bacillus licheniformis is een opportunist. De infectie verspreidt zich via de bloedbaan en bereikt vervolgens via de nageboorte de vrucht.

Symptomen van infectie

Bacillus licheniformis kan gevonden worden als veroorzaker van abortus bij het rund, meest voorkomend in de tweede helft van de dracht en meestal als oorzaak van sporadische abortus. Bacillus tast vrijwel altijd alleen de nageboorte aan. In de nageboorte is soms weefselverval en/of pusvorming zichtbaar. De diagnose kan gesteld worden door kweek van de bacterie uit de vrucht.

Preventie

Om een infectie met Bacillus licheniformis te voorkomen is het belangrijk om te zorgen voor een goede kwaliteit ruwvoer (geen schimmel en broei). Ook dagelijks goed schoonvegen van de voergoot voorkomt groei van de bacterie.