15-10-2021: 

Sinds 2011 heeft GD bij meerdere Zwartblesschapen een bepaald type nieraandoening vastgesteld. Uit nader onderzoek van GD met een Engelse en Zwitserse onderzoekgroep is gebleken dat het een erfelijke nieraandoening betreft. Vanaf nu is het mogelijk lijders en dragers van deze aandoening via VHL op te sporen door middel van een DNA-test.

Tijdens het internationale monitoringsoverleg in het voorjaar van 2011 heeft één van de Engelse onderzoekers melding gemaakt van een nierafwijking bij Zwartblessen en aangegeven dat een erfelijke gevoeligheid voor deze nierproblemen een rol zou kunnen spelen. Na deze melding heeft GD besloten om in Nederland ter sectie aangeboden Zwartblessen te monitoren op het voorkomen van deze aandoening. Vervolgens is deze aandoening in 2011 bij Zwartbleslammeren van twee verschillende bedrijven vastgesteld. Bij navraag bleek de lammersterfte op een van deze twee bedrijven aanzienlijk hoger te zijn dan in voorgaande jaren. In het voorjaar van 2015 werd de betreffende nierafwijking wederom vastgesteld bij een voor pathologisch onderzoek aangeboden Zwartbleslam.

In de herfst van 2020 heeft GD meegewerkt aan een onderzoek naar de erfelijkheid van bovengenoemde aandoening, waarbij retrospectief weefselmonsters van schapen met het betreffende probleem geanonimiseerd zijn onderzocht. Bij dit onderzoek is een puntmutatie aangetoond op het AGTX-gen. Bij de hond en de mens is bekend dat dergelijke mutaties kunnen leiden tot primair type I hyperoxalurie, waarbij door abnormale vorming en ophoping van oxalaatkristallen de nieren beschadigd raken. De afwijking kan zowel bij jonge als oudere dieren voorkomen en is recessief overerfbaar.

In 2021 hebben meerdere bedrijven Zwartbleslammeren bij GD aangeboden voor pathologisch onderzoek en daarbij is de aandoening bevestigd. Andere bedrijven hebben GD Veekijker benaderd met vragen over lammeren met vergelijkbare problemen. De mate van voorkomen van deze erfelijke aandoening is niet bekend. Wel is bekend dat deze aandoening inmiddels in een aantal landen is bevestigd.

Naar aanleiding van bovenstaande onderzoeken en de mogelijkheid om de aandoening op te sporen met een DNA-test heeft GD contact gezocht met het Dr. Van Haeringen laboratorium (VHL) in Wageningen. Zij hebben op basis van ons onderzoek naar deze aandoening een DNA-test voor deze erfelijke nieraandoening bij Zwartblesschapen ontwikkeld waarmee dragers van deze afwijking kunnen worden opgespoord. GD is blij op deze manier een bijdrage te kunnen leveren aan het uitbannen van deze vervelende aandoening, in binnen- en buitenland. 

Na deze ontwikkelingen heeft GD opnieuw contact opgenomen met de besturen van het Nederlands Zwartbles Schapenstamboek en de Zwartbles fokkersgroep om ze op de hoogte te brengen van beide mogelijkheid om dieren te onderzoeken: bij levende dieren is de DNA-test het meest geschikt, bij onverwachte sterfte blijft het wenselijk om vermoedelijke lijders aan te bieden voor pathologisch onderzoek.

Meer informatie
Meer informatie over deze DNA-test van VHL is vanaf heden hier beschikbaar. Indien u vragen heeft over de erfelijke nieraandoening bij Zwartblesschapen of andere veterinaire vragen kunt u op werkdagen contact opnemen met de GD Veekijker Kleine Herkauwers via 0900-7100000. Tussen 15.00 en 17.00 uur is er een dierenartsspecialist beschikbaar om uw vragen te beantwoorden.